اثر شوری بر جوانه زنی بذور گیاهان مهم زراعی

برای تشخیص و شناخت ارقام مقاوم به شوری گیاهان زراعی و در نهایت معرفی ارقام مقاوم در مرحله جوانه زنی برای ناحیه ای که به وسعت 450 هزار هکتار میباشد، این بررسی صورت گرفته است . این ناحیه موسوم به دشت آجی چای و واقع در غرب تبریز است که تا کناره های دریاچه ارومیه امتداد دارد. رودخانه شورآجی چای که در اوایل بهار و تابستان که آب آجی چای بعلت کاهش تقلیل یافته و کیفیت آن نامطلوب میگردد، زراعتهای مختلف دچار صدمات شدید ناشی از افزایش غلظت مواد محلول در آب و در نتیجه در خاک میشوند. یکی از راههای مقابله با این خطرات ، شناسائی، معرفی ارقام زراعی مقاوم به این شرایط و کاشت در این مناطق است که طبیعتا" باید با ارزیابی و شناسائی عکس العمل گیاهان در مرحله جوانه زنی شروع گردد. لهذا این موضوع بررسیهای این کار تحقیقی را شامل میگردد. آزمایشها کلا" در آزمایشگاه گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز و در دو مرحله انجام دشه است . در مرحله اول بذور 64 رقم از 11 گونه زراعی که از منطقه دشت آجی چای و مرکز اصلاح و تهیه و نهال و بذر وزارت کشاورزی تهیه شده بود، در معرض غلظتهای صفر، 25، 50، 75، و 100 میلی مول در لیتر nacl قرار گرفتند. آزمایشها به شکل فاکتوریل با طرح پایه کاملا" تصادفی و با 4 تکرار انجام گردید. در مدت آزمایش مهمترین مشکل قابل ذکر شیوع آلودگی قارچی ریزوپوس در ظرفهای پتری دیش بود که در چندین مورد منجر به تکرار آزمایش شد. برای مقابله با این آلودگی بذور هر رقم با آب ژاول 5 درصد بمدت 15 دقیقه ضدعفونی شدند و به تعداد یکصد بذر شمارش و در پتریهایی که در اتو کلاو تحت 140 درجه سانتی گراد و بمدت 2 ساعت ضدعفونی شده بودند قرار داده شدند و محلولهای نمک اضافه گردیدند. سپس پتری ها در انکوباتور تحت دمای 1 + 25 درجه سانتیگراد بر اساس مقررات ista نگهداری و شمارش شدند. در طی مدت آزمایش هیچگونه افزایش رطوبتی به پتری ها انجام نگرفت . بعد از شمارش و ثبت ارقام، تجزیه آماری طرح انجام گرفت و 35 رقم متعلق به 8 گونه برای آزمایشات مرحله دوم برگزیده شدند. در مرحله دوم آزمایش برای جلوگیری از شیوع آلودگی قارچی تدابیر دیگری اندیشیده شد و اقدام به ساخت یک هود مجهز به لامپ u.v به قدرت 30 وات و با تابشی در حدود 536jm-2h-1 شد. در این مرحله از آب رودخانه آجی چی بعنوان محلول نمک استفاده گردید تا مستقیما" اثر شوری آب محل بر جوانه زنی بذور مطالعه گردد. آب رودخانه آجی چای به مقدار کافی در اواخر شهریور 1368 از محل پل "وینار" واقع در راه تبریز به اثر برداشته شد و چون دارای ec خیلی بالائی بود با آب مقطر رقیق شده و غلظتهای 3 و 6 و 12 و 15 میلی موز از آن تهیه گردید. این غلظتها به همراه تیماری با آب مقطر و کلا" هر تیمار در سه تکرار بر روی بذور ارقام مختلف اعمال شدند. برای جلوگیری از تبخیر پتری ها را داخل کیسه نایلونی گذاشته و سپس در انکوباتور 1 + 25 درجه قرار گرفتند. پس از سپری شدن زمان لازم شمارش نهائی انجام و بعد از ثبت نتایج، تجزیه آماری طرح با نیومن کوئلز 5 درصد (با استفاده از بسته نرم افزاری